Data vormen een steeds belangrijker onderdeel van de economie en bieden kansen om maatschappelijke uitdagingen op te lossen. De markt voor data werkt echter niet goed doordat keuzes van individuele consumenten en organisaties impact hebben op anderen (externe effecten) en door ongelijke machtsverhoudingen. Als gevolg wordt soms te veel data verzameld en gedeeld – bijvoorbeeld privacygevoelige data – en soms juist te weinig, zoals data voor wetenschappelijk onderzoek. In de publicatie ‘Brave new data’ van mei 2021 verkennen CPB-onderzoekers bouwstenen voor nieuw databeleid, waaronder het verschuiven van keuzebevoegdheid naar collectieven, bijvoorbeeld een groep consumenten, en direct overheidsingrijpen.
Bovenstaande infographic ‘Denkkader voor databeleid’ geeft de essentie weer van het CPB-voorstel voor databeleid: er zijn drie oplossingsrichtingen, namelijk het versterken van de individuele keuzevrijheid, het versterken van collectieve afspraken over data, tot direct overheidsingrijpen.
Welk van deze richtingen het meest geschikt is hangt af van twee zaken: het verschil in onderhandelingspositie tussen dataverwerker en individu, en het netto effect dat het delen van data teweegbrengt. Hoe groter het verschil in onderhandelingspositie en hoe groter het effect (positief óf negatief), hoe meer overheidsingrijpen voor de hand ligt.
Rechts naast de infographic staat de cover van de Policy Brief, deze is ook door Rikkers Infographics gemaakt.
Opdrachtgever: Centraal Planbureau
Auteurs: Ramy El-Dardiry, Bastiaan Overvest, Milena Dinkova en Rob Aalbers.
Verder lezen: Brave new data – Databeleid in een imperfecte wereld
